Alert europejski: Energetyzująca końcówka prac Parlamentu Europejskiego obecnej kadencji. Rynek energii oraz gaz i wodór z nowymi regulacjami
W minionym tygodniu odbyło się przedostatnie posiedzenie Parlamentu Europejskiego obecnej kadencji, w ramach którego europosłowie przyjęli szereg regulacji energetyczno-klimatycznych zmieniający krajobraz unijnego sektora energii. Intensyfikacja prac wynikała z konieczności uchwalenia nowych regulacji przed zbliżającymi się wyborami, które odbędą się w dniach 6-9 czerwca br.
Przedostatnie posiedzenie Parlamentu Europejskiego obecnej kadencji:
W dniach 10-11 kwietnia br., odbyła się przedostatnia sesja obecnej kadencji Parlamentu Europejskiego, w ramach której przedstawiciele wszystkich krajów UE formalnie zdecydowali o przyjęciu kilku kluczowych dla europejskiego rynku energii regulacji prawnych.
Wśród uchwalonych regulacji znalazły się m.in.:
• Nowa dyrektywa oraz rozporządzenia ws. rynków gazu i wodoru,
• Reformę dyrektywy oraz rozporządzanie ws. unijnego rynku energii,
• Rozporządzenie ws. metanu.
Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/parlament-europejski-strasbourg-1564427/
Nowa dyrektywa oraz rozporządzenie ws. rynków gazu i wodoru:
W skład tego „mini pakietu” wchodziła dyrektywa 2021/0425(COD) oraz rozporządzenie 2021/0424(COD), które zostały zaprezentowane przez Komisję Europejską w grudniu 2021 r. Oba dokumenty stanowią spójną całość mającą na celu uwolnienie potencjału wodoru oraz innych odnawialnych gazów w UE, w celu realizacji założeń klimatycznych tj. dekarbonizacji unijnego rynku energii.
Nowe przepisy zawierają m.in.:
• Zmodyfikowane definicje oraz zakres w celu włączenia gazów odnawialnych i wodoru jako kluczowych elementów przyszłego rynku gazu,
• Zasady zapewniające konkurencyjne, zorientowane na konsumenta, elastyczne i niedyskryminacyjne rynki gazu (zasady zrównoważonego rozwoju i certyfikacji dla gazów odnawialnych i niskoemisyjnych, które mają stać się znacznie większą częścią wewnętrznego rynku gazu, dotychczas zdominowanego przez paliwa kopalne),
• Wzmocnienie praw konsumentów na przyszłym unijnym rynku gazu,
• Doprecyzowanie i rozszerzenie zasad dostępu stron trzecich, rozdziału operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych oraz niezależnych organów regulacyjnych,
• Odniesienie dot. długoterminowych kontraktów na gaz z paliw kopalnych, które nie będą mogły obowiązywać dłużej niż do 2049 r., aby zapewnić osiągnięcie przez UE celu neutralności klimatycznej do 2050 r.
Nowe regulacje uchwalone zostały przy 425 głosach „za”, 64 głosach „przeciw” oraz 100 europosłach wstrzymujących się od głosu (dyrektywa) oraz przy 447 głosach „za”, 90 głosach „przeciw” oraz 54 europosłach wstrzymujących się od głosu (rozporządzenie). Osobami odpowiedzialnymi za prace nad dokumentami byli: Jens Geier (dyrektywa) oraz były premier Polski Jerzy Buzek (rozporządzenie).
Kolejnym krokiem przed publikacją obu dokumentów w Dzienniku Urzędowym jest ich przyjęcie przez Radę, co powinno nastąpić w najbliższym czasie.
Reforma unijnego rynku energii:
W skład kolejnego „mini pakietu” wchodziła dyrektywa oraz rozporządzenie 2023/0077(COD), które zostały zaprezentowane przez Komisję Europejską w marcu 2023 r. Po stronie Polski budził on wiele wątpliwości, zwłaszcza w kontekście funkcjonowania rynku mocy, o którym pisaliśmy TUTAJ i TUTAJ.
Nowe przepisy zawierają kwestie związane m.in.:
• szerszym wyborem umów i jaśniejszymi informacja dla konsumentów, z możliwością zablokowania bezpiecznych cen długoterminowych, ale także skorzystania z dynamicznych umów cenowych,
• zmniejszeniem ryzyka niepowodzenia dostawcy poprzez wprowadzenie nowych wymogów dot. zarządzania ryzykiem cenowym i ustanowienia dostawców ostatniej instancji,
• zwiększonym dzieleniem się energią odnawialną, na przykład poprzez sprzedaż nadwyżek energii elektrycznej z dachowych instalacji słonecznych sąsiadom,
• bardziej stabilnymi kontraktami długoterminowe (umowy zakupu energii, PPA) między firmami a dostawcami,
• dwustronnymi kontraktami różnicowymi (CfD) między wytwórcami energii elektrycznej a podmiotami publicznymi,
• obowiązkami ułatwiające integrację odnawialnych źródeł energii z systemem.
Nowe regulacje uchwalone zostały przy 473 głosach „za”, 80 głosach „przeciw” oraz 27 europosłach wstrzymujących się od głosu (dyrektywa) oraz przy 433 głosach „za”, 140 głosach „przeciw” oraz 15 europosłach wstrzymujących się od głosu (rozporządzenie).
Kolejnym krokiem przed publikacją obu dokumentów w Dzienniku Urzędowym jest ich przyjęcie przez Radę, co powinno nastąpić w najbliższym czasie.
Rozporządzenie metanowe:
Rozporządzenie w sprawie redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym 2021/0423(COD), zostało zaprezentowane przez Komisję Europejską w grudniu 2021 r. Rozporządzenie jest pierwszym aktem prawnym UE mającym na celu ograniczenie emisji metanu i obejmuje bezpośrednie emisje metanu z sektorów ropy naftowej, gazu kopalnego i węgla, a także z biometanu po jego wprowadzeniu do sieci gazowej – o sprawie którym pisaliśmy TUTAJ i TUTAJ.
Nowe przepisy zawierają kwestie związane m.in.:
• Obowiązkowym pomiarem, raportowaniem i weryfikacją wszystkich emisji metanu związanych z energią, w oparciu o metodologię OGMP 2.0,
• Obowiązkiem poprawy wykrywania i naprawy wycieków w całej infrastrukturze gazu kopalnego, a także w każdej innej infrastrukturze, która produkuje, transportuje lub wykorzystuje gaz kopalny,
• Rozważeniem przepisów dotyczących wyeliminowania rutynowego odpowietrzania i spalania na pochodniach w sektorze energetycznym, obejmujących cały łańcuch dostaw,
• Rozszerzenie, ram OGMP na większą liczbę firm z sektora gazowego i naftowego na etapach upstream, midstream i downstream, a także na sektor węglowy oraz zamknięte i opuszczone zakłady.
Nowe rozporządzenie uchwalone zostało przy 530 głosach „za”, 63 głosach „przeciw” oraz 28 europosłach wstrzymujących się od głosu (dyrektywa). Kolejnym krokiem przed publikacją obu dokumentów w Dzienniku Urzędowym jest ich przyjęcie przez Radę, co powinno nastąpić w najbliższym czasie.
Pozostałe przepisy:
Wśród pozostałych dokumentów uchwalonych przez Parlament Europejski podczas ubiegłotygodniowego posiedzenia znalazły się również m.in. przepisy dot. monitorowania jakości gleby (o których pisaliśmy TUTAJ), przepisy dot. celów redukcji emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich o dużej ładowności (o których pisaliśmy TUTAJ) oraz przepisy dot. certyfikacji usuwania CO2 w UE (o których pisaliśmy TUTAJ).
Na agendzie dalszych prac Parlamentu Europejskiego znajduje się również NZIA (akt o neutralnym emisyjnie przemyśle, o którym pisaliśmy TUTAJ). Przepisy te powinny zostać uchwalone podczas zbliżającego się – ostatniego w obecnej kadencji parlamentu – posiedzenia planowanego na dni 22-25 kwietnia br.
Co dalej? Wybory europejskie 2024:
W prawie wszystkich państwach Unii Europejskiej trwają obecnie intensywne przygotowania do zbliżających się coraz szybciej wyborów europejskich, które odbędą się w dniach 6-9 czerwca br. (w przypadku naszego kraju wybory odbędą się w niedzielę 9 czerwca). Podczas gdy, w niektórych krajach trwa gorąca kampania, inne – takie jak Polska – wciąż nie mają jeszcze ułożonych list wyborczych…
Celem przypomnienia – Parlament Europejski składa się z 720 przedstawicieli wszystkich państw wchodzących w skład UE (w składzie Parlamentu Europejskiego kolejnej kadencji znajdzie się 53 europosłów z Polski). Jak sama nazwa wskazuje działa na wzór polskiego parlamentu decydując o kształcie regulacji prawnych, kwestiach budżetowych, jak i osobowych, poprzez formalne zatwierdzanie kandydatów na stanowiska m.in. przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz komisarzy europejskich.
