PSE: koniec węgla w polskiej energetyce już w 2036 r.

Polska energetyka stoi przed przełomem, a raport PSE, operatora krajowego systemu elektroenergetycznego, na lata 2025–2040 jasno wskazuje, że era węgla w Polsce zmierza ku końcowi. Elektrownie węglowe, które przez dekady były filarem polskiego systemu energetycznego, mają być stopniowo wycofywane, aby ustąpić miejsca bardziej zrównoważonym i nowoczesnym źródłom energii. 

Starzenie się bloków węglowych

Obecny stan infrastruktury węglowej w Polsce jest poważnym wyzwaniem. Jak podaje raport, średni wiek bloków opalanych węglem kamiennym i brunatnym wynosi 37 lat. Aż 88% jednostek węglowych przekroczyło 20 lat, a blisko 60% działa już ponad 40 lat. Ponadto, jednostki ponad 40-letnie odpowiadają za 45% zainstalowanej mocy węglowej w kraju.

Dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii oraz niska efektywność starych bloków węglowych sprawiają, że ich dalsza eksploatacja staje się coraz mniej opłacalna. W związku z tym raport przewiduje ich stopniowe wyłączanie w nadchodzących latach.

Prognozy dotyczące węgla i transformacji energetycznej

Obecnie węgiel kamienny i brunatny odpowiada za 49% całkowitej mocy zainstalowanej w Polsce, generując aż 68% krajowej produkcji energii elektrycznej. Jednak już teraz widać znaczącą zmianę w strukturze miksu energetycznego. Zgodnie z raportem:

• Wzrost zapotrzebowania na energię do roku 2040 prognozuje się na poziomie 215 TWh, co oznacza wzrost o 33% w stosunku do roku 2025 (162 TWh).
• OZE stanowiły 44% mocy zainstalowanej w 2023 roku, ale odpowiadały jedynie za 24% produkcji energii. Planowany jest ich dynamiczny rozwój, w szczególności w zakresie morskich farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych.

Kluczowy rok 2036

Raport PSE wskazuje na 2036 rok jako moment przełomowy dla polskiego systemu energetycznego. W tym czasie mają zostać uruchomione pierwsze bloki jądrowe, co będzie ważnym krokiem w kierunku zrównoważonego rozwoju. Jednocześnie jest to rok, w którym wiele elektrowni węglowych może zakończyć swoją działalność. Planowana transformacja obejmuje również:

• Wprowadzenie elektrowni gazowych z możliwością konwersji na wodór.
• Budowę nowych systemów magazynowania energii, co jest kluczowe dla bilansowania systemu w kontekście rosnącego udziału źródeł odnawialnych.

Wyzwania z bezpieczeństwem energetycznym

Jak wskazuje raport, nawet w scenariuszu bazowym Polska może nie osiągnąć standardu bezpieczeństwa energetycznego (LOLE na poziomie 3 godzin rocznie). W scenariuszu optymalnym, uwzględniającym dodatkowe mechanizmy wsparcia, ten poziom jest możliwy do osiągnięcia, ale wymaga to inwestycji w nowe technologie, w tym w energetykę gazową i wodoru.

Co z tego wynika?

Raport PSE jasno określa, że przyszłość polskiego sektora energetycznego leży w odejściu od węgla na rzecz źródeł odnawialnych i technologii niskoemisyjnych. Wycofanie elektrowni węglowych do 2036 roku jest realnym scenariuszem, wspartym planowanymi inwestycjami w energetykę jądrową, gazową i systemy magazynowania energii. Choć proces transformacji będzie wymagał ogromnych nakładów finansowych i odpowiedniej polityki wsparcia, jest to krok niezbędny do zapewnienia stabilności dostaw energii i realizacji celów klimatycznych.

Polska wkracza na drogę zielonej transformacji – teraz kluczowe będzie, aby strategia ta była realizowana konsekwentnie i z myślą o przyszłych pokoleniach.