Alert europejski: Komisja Europejska włącza kolejny bieg w procesie dekarbonizacji przemysłu

W połowie kwietnia br. Komisja Europejska rozpoczęła prace nad aktem ws. przyspieszenia dekarbonizacji oraz zwiększenia konkurencyjności europejskiego przemysłu. Docelowo nowa inicjatywa zmniejszy biurokrację, przyspieszy tempo wydawania pozwoleń i pozwoli na suwerenną promocję niskoemisyjnych produktów wytwarzanych przez funkcjonujących w UE przedsiębiorców przemysłowych.

Subskrybuj nasz newsletter legislacyjny

Kolejne działanie w ramach nowego Paktu:

Poprawa konkurencyjności przemysłu energochłonnego w UE w obecnym „rozdaniu unijnym” jest kluczem do sukcesu w zakresie umocnienia pozycji całej Wspólnoty na rynku globalnym. Europejskie branże energochłonne zatrudniają ponad 7,8 mln osób i generują wartość dodaną w wysokości 549 mld EUR. Jest jednak niewielki haczyk, za którym niestety nie przepadają unijni politycy. Mowa o emisjach gazów cieplarnianych, które – w przypadku europejskiego przemysłu energochłonnego – odpowiadają za ok. 19% całości.

Jak wskazuje Komisja Europejska: „Przemysł ma centralne znaczenie dla europejskiej tożsamości i odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu konkurencyjności i odporności UE. Konkurencyjność tych sektorów [energochłonnych] jest osłabiana przez szereg czynników: wyższe niż w państwach poza Unią koszty energii, osłabienie popytu w niektórych głównych sektorach stanowiących kolejne ogniwa w łańcuchach wartości (np. motoryzacyjnym, budowlanym) oraz nierynkowe nadwyżki mocy produkcyjnych, których źródłem są ukierunkowane na eksport strategie wzrostu i subsydiowana przez państwo produkcja w państwach poza UE. Prowadzi to do nasilonej presji cenowej w wyniku taniego importu oraz do ryzyka powstania zależności w strategicznych sektorach”.

To właśnie z tego względu w ramach przedstawionego w lutym br. Paktu na rzecz Czystego Przemysłu (tj. Clean Industrial Deal), Komisja Europejska zapowiedziała przygotowanie specjalnego aktu, którego zadaniem będzie zaradzenie problemom związanym m.in. z wydawaniem pozwoleń oraz wsparciem tworzenia „pionierskich rynków dla rozwoju czystych i odpornych technologii i produktów przemysłowych w UE”.

Ścieżka legislacyjna:

Wstępne prace Komisji Europejskiej nad nowym aktem rozpoczęły się oficjalnie 16 kwietnia br., a okres konsultacji zakończy się 9 lipca br. Całość prac nad inicjatywą ma się zakończyć w IV kwartale br., co oznacza, że treści nowego aktu można spodziewać się na przełomie 2025/26 r.

Za przeprowadzenie procesu konsultacyjnego oraz analizę zgłoszonych uwag odpowiada Dyrekcja Generalna ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP (DG GROW) wraz z Departamentem ds. Dekarbonizacji, Mobilności i Surowców (GROW.I) oraz Wydziałem ds. Surowców i Przemysłu Energochłonnego (GROW.I.1).

Co z tego wynika?

Jak podaje organ wykonawczy UE: „Inicjatywa skoncentruje się na branżach energochłonnych (tj. chemikalia, stal, celuloza i papier, rafinerie, cement, metale nieżelazne, szkło i ceramika) oraz w stosownych przypadkach, uwzględni powiązane sektory stanowiące kolejne ogniwa łańcuchów wartości”.

Docelowo nowy akt ma się jednak skupić na 3 kluczowych obszarach:

1)    Przyspieszeniu procedur wydawania zezwoleń na dostęp przedsiębiorstw przemysłowych do energii oraz działania w zakresie dekarbonizacji przemysłu, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokich norm środowiskowych
2)    Określeniu i promowaniu priorytetowych projektów i klastrów.
3)    Stworzeniu i ochronie europejskich rynków pionierskich dla produktów niskoemisyjnych, a w tym poprzez m.in. wprowadzenie kryteriów dotyczących zrównoważonego rozwoju i odporności oraz wymogów dotyczących określonej minimalnej wartości produkcji europejskiej w zamówieniach publicznych oraz promowanie produktów przemysłowych o niskiej intensywności emisji dwutlenku węgla, w tym przez ewentualne wprowadzenie unijnego oznakowania.

Działania planowane przez Komisję mają na celu wsparcie w zakresie usunięcia barier regulacyjnych i likwidację wąskich gardeł w przypadku nowych i istniejących projektów inwestycyjnych dot. dekarbonizacji poprzez uproszczenie procedur i stymulowanie popytu na odporne i niskoemisyjne produkty.