Alert europejski: Strategia biogospodarki opartej na GOZ

W ostatnim dniu marca Komisja Europejska uruchomiła prace przygotowawcze związane z opracowaniem komunikatu dot. regeneracyjnej i konkurencyjnej biogospodarki Unii Europejskiej opartej o zasadę GOZ. Inicjatywa ma na celu zrównoważone wykorzystanie biomasy, a także jak najdłuższe utrzymanie produktów i materiałów w cyklu.

Rozwój zasobooszczędnej gospodarki:

Jak podaje Komisja Europejska w dokumencie wprowadzającym do konsultacji: „W programie strategicznym Rady Europejskiej na lata 2024–2029 wezwano do „rozwijania bardziej zasobooszczędnej gospodarki w większym stopniu opartej na obiegu zamkniętym, napędzając przemysłowy rozwój czystych technologii, czerpiąc pełne korzyści z biogospodarki, także dla regionów”. Jak jednak podkreślono w Kompasie konkurencyjności dla UE, biogospodarka, jako część rynku europejskiego, może ucierpieć z powodu „utrzymującej się luki we wzroście produktywności”. Obecny kontekst polityczny, naznaczony napięciami geopolitycznymi, takimi jak rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie, oraz silniejszą konkurencją międzynarodową, uwypuklił potrzebę zwiększenia konkurencyjności i wzmocnienia odporności UE, efektywnego gospodarowania zasobami, suwerenności żywnościowej i bezpieczeństwa energetycznego w UE, przy jednoczesnym zapewnieniu przystępności cenowej i dostępności tych podstawowych towarów i usług dla wszystkich. Na arenie międzynarodowej grupa G-20 przedstawiła inicjatywę na rzecz biogospodarki, a Stany Zjednoczone, Chiny i Indie ogłosiły nowe ambitne plany w zakresie biogospodarki mające na celu lepsze wykorzystanie rewolucji w dziedzinie biotechnologii i bioprodukcji”.

Czytaj także: Czyste powietrze: opóźnienia warte ponad 1,3 mld złotych i fala bankructw

Obecnie uruchomiona inicjatywa ma więc na celu stworzenie nowej strategii, która skupi się na produkcji, wykorzystaniu i konsumpcji zasobów biologicznych w oparciu o zasadę GOZ. W efekcie jej wdrożenia UE ma uzyskać: „potencjalne alternatywy dla paliw kopalnych”. Jak podkreśla unijna władza: „Celem strategii będzie zmniejszenie presji na ograniczone zasoby poprzez innowacje w produkcji podstawowej, upowszechnienie obiegu zamkniętego i efektywne gospodarowanie zasobami. Strategia będzie miała na celu zlikwidowanie barier i określi czynniki sprzyjające innowacjom i rozwiązaniom w zakresie biogospodarki umożliwiającym wejście na rynek”.

Ścieżka legislacyjna:

Prace przygotowawcze Komisji Europejskiej rozpoczęły się oficjalnie 31 marca, a okres konsultacji zakończy się 23 czerwca br. W ramach konsultacji – oprócz możliwości przekazania swojego stanowiska – organ wykonawczy UE planuje organizację ukierunkowanych warsztatów dla zainteresowanych stron. Co istotne, jak informuje Komisja planuje także organizację kilku „wydarzeń z udziałem zainteresowanych stron poświęconych biogospodarce np. Zielony Tydzień UE 2025 i konferencję zorganizowaną przez europejską platformę GOZ”.

Za przeprowadzenie procesu konsultacyjnego oraz analizę zgłoszonych uwag odpowiada Dyrekcja Generalna ds. Środowiska (DG ENV) wraz z Departamentem ds. Konkurencyjnej Gospodarki Cyrkularnej & Czystej Polityki Przemysłowej (ENV.B) oraz Wydziałami – ds. GOZ, Zrównoważonej Produkcji i Konsumpcji (ENV.B.1) oraz ds. Zamiany odpadów w surowce (ENV.B.3). Całość prac nad inicjatywą ma się zakończyć w IV kwartale br., co oznacza, że oficjalnej strategii można spodziewać się na przełomie 2025/26 r.

Co z tego wynika?

Nowa strategia dotyczyć będzie działań podejmowanych przez rolników, leśników, przemysł i przedsiębiorstwa, w szczególności MŚP i start-upy z UE oraz do obszarów wiejskich i przybrzeżnych. W ramach funkcjonowania dokumentu zwiększona zostanie konkurencyjność UE i liczba zielonych miejsc pracy, przy jednoczesnym promowaniu biogospodarki, która pogodzi różne zastosowania biomasy i poszanowaniu ekologicznych granic ekosystemów.

Jak informuje organ wykonawczy: „celem komunikatu będzie dążenie do synergii z przyszłą strategią na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up, strategią na rzecz nauk biologicznych, paktem na rzecz oceanów, europejskim aktem w sprawie biotechnologii, aktem w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym oraz aktem w sprawie przyspieszenia dekarbonizacji przemysłu. Komunikatowi towarzyszyć będzie załącznik przedstawiający poszczególne środki”. Załącznik ten będzie więc esencją, która określi nowe „reguły gry” w dziedzinie biogospodarki i GOZ.