Alert legislacyjny: nowelizacja Prawa geologicznego i górniczego w pigułce

Wchodzące w życie przepisy przewidują zmiany w zakresie gospodarowania złożami kopalin oraz nowinki mające na celu przyspieszenie dekarbonizacji i zarazem zielonej transformacji energetycznej.

Obszar legislacyjny

Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw ma na celu przede wszystkim zwiększenie ochrony złóż kopalin w Polsce, przyspieszenie procesu dekarbonizacji gospodarki i usprawnienie działalności organów nadzoru górniczego.

Ścieżka legislacyjna

Ustawa została podpisana przez Prezydenta 1 września 2023 r. Większość jej przepisów wchodzi w życie w ciągu 30 dni od dnia jej ogłoszenia.

Atom tłem sporu o dymisję prezesa PGE?

Najważniejsze informacje

Zgodnie z ustawą organ koncesyjny będzie zobowiązany odmówić udzielenia koncesji m.in. wówczas, gdy zamierzona działalność jest sprzeczna z interesem surowcowym państwa, bezpieczeństwem państwa, w tym bezpieczeństwem energetycznym, ochroną środowiska, w tym z racjonalną gospodarką złożami kopalin lub realizacją transformacji energetycznej. Ochrona złóż kopalin ma być realizowana przede wszystkim poprzez wprowadzenie definicji „złoża strategicznego” i wykazu złóż strategicznych. Wg ustawy złoże strategiczne to kopaliny, które ze względu na ich znaczenie dla gospodarki lub bezpieczeństwa kraju podlegają szczególnej ochronie. Uznanie złoża za strategiczne ma się natomiast odbywać w drodze postępowania administracyjnego. W ramach ochrony złóż ustawa przewiduje także m.in. obowiązek ustanawiania przez gminy zakazu trwałej zabudowy lub innego zagospodarowania obszarów złóż strategicznych w sposób, który wyłączyłby możliwość zagospodarowania złoża strategicznego w przyszłości oraz zwiększenie nadzoru wojewodów nad aktami planowania przestrzennego gmin w zakresie ujawniania w nich złóż kopalin oraz nad wprowadzaniem przez gminy zakazu trwałej zabudowy lub innego zagospodarowania obszarów złóż strategicznych. Poza tym na podstawie ustawy możliwe będzie podziemne bezzbiornikowe magazynowanie wodoru i podziemne składowanie dwutlenku węgla, gdyż znowelizowane przepisy umożliwiają łączenie prowadzenia działalności w zakresie wydobycia węglowodorów na podstawie koncesji na wydobywanie węglowodorów ze złóż albo na podstawie decyzji inwestycyjnej z jednoczesnym podziemnym składowaniem dwutlenku węgla. Jak już była mowa ustawa wprowadza również zmiany dotyczące działalności organów nadzoru górniczego. Przepisy przewidują m.in.: włączenie organów nadzoru górniczego w proces uzgadniania decyzji o wygaszeniu koncesji udzielanych przez starostę czy zwiększenie uprawnień organów nadzoru górniczego sprawowaniu nadzoru i kontroli nad ruchem zakładów górniczych.

Alert legislacyjny: rząd wprowadza ustawę oczyszczającą spółki skarbu państwa z „brudnej energii”

Co z tego wynika?

Nowelizacja ustawy to kolejny etap dostosowywania polityki energetycznej i klimatycznej Polski do wymogów UE. Projekt jest także wyrazem protekcjonizmu gospodarczego, gdyż wiele wskazuje na to, że pod płaszczykiem dbałości o bezpieczeństwo energetyczne państwa rząd zamierza jeszcze bardziej bronić państwowej własności złóż kopalin przed kapitałem prywatnym. Należy także zaznaczyć, że przepisy umożliwiające podziemne magazynowanie dwutlenku węgla i wodoru to właściwy krok, który powinien sprzyjać ochronie środowiska i dekarbonizacji gospodarki.