Blackout w Hiszpanii. Ekspert o powodach energetycznej katastrofy
Hiszpański rząd opublikował 17 czerwca raport Komitetu ds. Analizy Okoliczności Dotyczących Kryzysu Energetycznego dotyczący masowej awarii sieci elektroenergetycznej, która sparaliżowała znaczącą część kraju 28 kwietnia 2025 r. Dokument szczegółowo opisuje przyczyny, przebieg i konsekwencje blackoutu oraz wskazuje na poważne niedociągnięcia w zakresie zarządzania kryzysowego i kontroli napięcia w sieci przesyłowej. Całą sprawę komentuje w rozmowie z Wzielonejstrefie.pl João Manso Neto, CEO Grupy Greenvolt.
Z raportu wynika, że bezpośrednią przyczyną blackoutu była seria oscylacji i gwałtowne zmiany napięć w sieci przesyłowej, które doprowadziły do lawinowego wyłączania się kolejnych jednostek wytwórczych. Szczególnie dotkliwa okazała się niewystarczająca zdolność operatora sieci Red Eléctrica de España (REE) do kontrolowania poziomów napięcia w czasie rzeczywistym. W efekcie, w zaledwie kilkanaście sekund doszło do całkowitego zaniku napięcia w systemie.
Greenvolt: transformacja energetyczna wymaga odpornej sieci
W reakcji na publikację raportu głos zabrał João Manso Neto, CEO Grupy Greenvolt, jednej z największych firm sektora OZE na Półwyspie Iberyjskim (obecnej także w Polsce). W komentarzu udzielonym Wzielonejstrefie.pl zaznacza:
– W Greenvolt pozytywnie oceniamy inicjatywę wyjaśnienia przyczyn kwietniowej awarii energetycznej na Półwyspie Iberyjskim. Wydarzenia takie jak to podkreślają potrzebę posiadania odpornej i nowoczesnej infrastruktury sieciowej zdolnej do integracji coraz bardziej zróżnicowanego miksu energetycznego, znacząco różniącego się od tego z przeszłości.
Dalsza część artykułu pod grafiką.
João Manso Neto, CEO Grupy Greenvolt
Jednocześnie przestrzega przed wyciąganiem błędnych wniosków z całego wydarzenia:
– Przestrzegamy [jako Greenvolt] przed zbyt daleko idącym upraszczaniem przyczyn tego zdarzenia. Ustalenia wskazują na kombinację czynników, w szczególności na niewystarczające mechanizmy kontroli napięcia ze strony Red Eléctrica de España. Dlatego popieramy wspólne oświadczenie kilku stowarzyszeń energii odnawialnej, w którym jasno wskazano, że fotowoltaika i odnawialne źródła energii ogółem nie były odpowiedzialne za blackout.
Braki w koordynacji i komunikacji kryzysowej
Komitet badający przyczyny blackoutu jednoznacznie krytykuje brak skoordynowanej reakcji między administracją centralną, REE, władzami regionalnymi i służbami kryzysowymi. W wielu przypadkach lokalne ośrodki zarządzania kryzysowego nie miały dostępu do kluczowych danych lub otrzymywały sprzeczne instrukcje. Obywatele jak wskazuje raport przez długie minuty pozostawali bez jakichkolwiek oficjalnych informacji.
Raport podkreśla również niedostateczną cyfryzację i brak automatycznych mechanizmów ograniczania skutków awarii. Systemy zasilania awaryjnego w infrastrukturze krytycznej (szpitale, lotniska, transport kolejowy) działały nierównomiernie, w niektórych przypadkach nie uruchomiły się w ogóle.
Czytaj także: Blackout na Półwyspie Iberyjskim. Winny zbyt duży udział OZE w systemie?
João Manso Neto zwraca uwagę, że taka sytuacja wymaga intensyfikacji inwestycji:
– To zdarzenie pokazuje pilną potrzebę przyspieszenia inwestycji w odporność sieci, elastyczność systemu oraz cyfryzację w znacznie bardziej złożonym systemie wytwarzania energii, w którym odnawialne źródła odgrywają kluczową rolę. Magazynowanie energii w bateriach jest kluczową technologią do osiągnięcia tych celów, coś, co od dawna popieramy i w co aktywnie inwestujemy.
Wskazał również na znaczenie rozbudowy połączeń transgranicznych:
– W przypadku Półwyspu Iberyjskiego kluczowe jest także wzmocnienie połączeń z Francją to fundamentalny krok w stronę bardziej odpornego i zrównoważonego systemu energetycznego.
Rekomendacje Komitetu: plan naprawczy dla hiszpańskiego systemu
Wśród zaleceń Komitetu, które mają uchronić Hiszpanię przed powtórnym blackoutem znalazły się m.in.:
- stworzenie krajowego planu reagowania na blackouty,
- wdrożenie jednolitych protokołów komunikacji kryzysowej,
- cyfryzacja i modernizacja infrastruktury sieciowej,
- przyspieszenie inwestycji w magazyny energii i elastyczne zarządzanie popytem,
- wzmocnienie transgranicznych połączeń energetycznych.
Polityczne reperkusje i wezwanie do działania
Wobec krytyki kierowanej pod adresem REE opozycja domaga się powołania komisji śledczej. Premier Pedro Sánchez zapowiedział z kolei zwołanie nadzwyczajnego posiedzenia Rady Ministrów i „pilne działania naprawcze”.
Prezes Greenvolt podkreślił, że sytuacja ta powinna posłużyć jako impuls do głębszych zmian:
– Fotowoltaika to nie tylko odnawialne źródło energii, to także najtańszy sposób produkcji energii elektrycznej w większości świata, w tym w Europie. Odgrywa ona kluczową rolę w budowaniu suwerenności energetycznej i zwiększaniu konkurencyjności europejskich gospodarek.
