Do 2030 roku 85% połączeń kolejowych w Polsce będzie korzystać z odnawialnych źródeł energii

Według planów PKP Energetyka, do 2030 roku 85% połączeń kolejowych w Polsce będzie korzystało z OZE. Pierwsze pociągi zasilane energią słoneczną rozpoczną swoje kursy w okolicach Wrocławia, gdzie trakcje kolejowe zostaną podłączone do farmy fotowoltaicznej.

W dobie kryzysu energetycznego i rekordowych cen energii, zielona transformacja kolei stała się flagowym programem PKP Energetyka. W opublikowanej na najbliższe 10 lat strategii, jednym z czterech filarów spółki stało się zasilenie polskiej kolei czystą energią.

Koordynowany przez PKP Energetyka program Zielona Kolej rozpoczął transformację źródeł zasilania transportu kolejowego oraz poprawę jego wydajności energetycznej. Zgodnie z jego założeniami, do 2030 roku 85% połączeń kolejowych w Polsce powinno być zasilanych z OZE. Opracowane przez Centrum Efektywności Energetycznej Kolei projekty przeszły już z etapu planów do wdrażania na większą skalę.

Źródło: PKP Energetyka

„Misja PKP Energetyka to wspieranie rozwoju polskiej kolei w harmonii z otaczającą nas przyrodą. Zaczynamy od siebie i dążymy do tego, aby stać się przedsiębiorstwem neutralnym dla środowiska. Dlatego zdecydowaliśmy, że nasza infrastruktura powinna być samowystarczalna, jeśli chodzi o zużycie energii. Na wyprodukowanie energii, którą uzyskujemy ze słońca, trzeba by było użyć 750 ton węgla kamiennego. Skala i tempo wdrożenia projektu były bardzo ambitne, a całość udało się zrealizować dzięki pracy i zaangażowaniu całego zespołu PKP Energetyka, za które bardzo dziękuję” – powiedział Marek Kleszczewski, członek zarządu PKP Energetyka.

Niemcy uruchamiają pierwszą „wodorową” linię kolejową

Spółka jest w trakcie rozwoju niezależnych elektrowni fotowoltaicznych, które mają zasilać polską kolej.

„Pierwszy, znaczący krok został zrealizowany, co z dużym prawdopodobieństwem można zobaczyć wyglądając przez okno jadącego pociągu. W całej Polsce, wzdłuż linii kolejowych, znajdują się podstacje trakcyjne PKP Energetyka wyposażone w urządzenia, które zamieniają prąd zmienny na prąd stały i dostarczają go do pociągów. Każda podstacja zużywa energię na potrzeby własne. Spółka zadbała, aby ta energia pochodziła ze słońca i na większości z nich zainstalowała panele PV” – informuje PKP Energetyka.

W ciągu zaledwie 18 miesięcy spółce udało się zainstalować 360 instalacji fotowoltaicznych, zajmujących powierzchnię aż 11 tys. m2. Obecnie ponad 70% podstacji trakcyjnych w Polsce generuje już około 2 GWh energii ze słońca rocznie.

Polska kolej zasilana fotowoltaiką

Pierwsze próby podłączenia sieci trakcyjnej do paneli fotowoltaicznych odbyły się w Grabce, 50 km od Wrocławia. Tym sposobem miejscowość stała się przykładem innowacyjności w dziedzinie transportu kolejowego oraz polem eksperymentalnym, gdzie w jednym miejscu zostaną połączone instalacja fotowoltaiczna i magazyn energii.

„Na podstacji Garbce możemy określić odpowiednie parametry i funkcje, w jakich magazyn energii ma sprawnie działać. Chcemy taką wiedzę wypracować, aby móc później zaimplementować podobne rozwiązanie na większą skalę. Niezawodne technologie prostownikowe to kluczowy element w tym projekcie’’ – mówi Damian Artyszak, starszy specjalista w Biurze Badań i Rozwoju PKP Energetyka.

Już wcześniej w Polsce OZE zostały w niewielkim stopniu zastosowane w sieci trakcyjnej, jednak projekt realizowany w Garbcach pokazuje, że dla uzyskania większej wydajności i oszczędności warto umiejscawiać te źródła bliżej pociągów, aby uniezależnić się od krajowej sieci energetycznej.

Co z tego wynika?

Energia słoneczna, mimo że nie jest w pełni stabilna i zdolna do całkowitego zastąpienia innych źródeł, może w znacznym stopniu zaspokajać potrzeby energetyczne pociągów elektrycznych. Z podobnym projektem wyszła ostatnio spółka SNCF Voyageurs, odpowiedzialna za krajowe przewozy pasażerskie we Francji. Zgodnie z planem, do 2026 roku 40-50% realizowanych przez nią połączeń będzie zasilanych energią z fotowoltaiki. Swoje systemy fotowoltaiczne posiada już m.in. kolej austriacka (OBB) i niemiecka (Deutsche Bahn), która testuje nawet system paneli umieszczonych na podkładach kolejowych.

Polski transport kolejowy nadal nie wykorzystuje w pełni energii słonecznej, ale można zaobserwować progres w tej kwestii. PKP PLK zainwestowała już w mikroinstalacje do zasilania mniejszych budynków i nastawni. Z energii słonecznej korzystają przewoźnicy towarowi, w pewnym zakresie również Łódzka Kolej Aglomeracyjna (ŁKA) – jako pierwsza linia pasażerska.

Odnawialne źródła energii biją kolejny rekord wyprzedzając gaz i węgiel w 2022 roku