KSF-M podtrzymuje, że brak jest podstaw prawnych do podważania WIBOR (opis)

Brak jest podstaw prawnych do podważania WIBOR na mocy dyrektywy UE dot. nieuczciwych zapisów w umowach konsumenckich - uważa Komitet Stabilności Finansowej ds. nadzoru makroostrożnościowego (KSF-M). Zdaniem Komitetu, podważenie WIBOR stawiałoby pod znakiem zapytania zasady działania systemu finansowego w Polsce.

W obliczu utrzymywania się prób podważania prawidłowości stosowania wskaźnika referencyjnego WIBOR w postanowieniach umowy kredytu dotyczących zmiennego oprocentowania opartego na tym wskaźniku referencyjnym oraz związanych z tym pytań prejudycjalnych skierowanych w maju 2024 r. przez Sąd Okręgowy w Częstochowie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) Komitet postanowił przedstawić opinię w tej sprawie.

"Komitet podtrzymuje swoją ocenę, wyrażoną w komunikacie z grudnia 2022 r. i marca 2023 r., w kwestii braku podstaw prawnych do badania postanowień umowy kredytu dotyczących zmiennego oprocentowania opartego na wskaźniku referencyjnym WIBOR na podstawie przepisów Dyrektywy 93/13 (ws. nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich - PAP)" - napisano w komunikacie KSF-M.

Komitet wyraźnie podkreślił, że próby podważania wiarygodności wskaźnika WIBOR mogą prowadzić do materializacji ryzyka systemowego.

"Wskaźnik ten jest stosowany w znacznej części kredytów dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, a także wielu innych produktach finansowych, w niektórych obligacjach skarbowych i znakomitej większości obligacji nieskarbowych, wreszcie również na rynku instrumentów pochodnych OTC stopy procentowej, które są wykorzystywane na bardzo dużą skalę zarówno przez podmioty krajowe, jak i zagraniczne. Zakwestionowanie możliwości stosowania wskaźnika referencyjnego WIBOR prowadziłoby nie tylko do powstania ogromnych strat finansowych, mogących zagrozić stabilnemu funkcjonowaniu poszczególnych instytucji finansowych, ale również podważałoby fundamenty funkcjonowania całego polskiego systemu finansowego i stawiało pod znakiem zapytania zasady jego funkcjonowania w przyszłości" - dodano.

W ocenie Komitetu kwestia ta jest niezwykle istotna, nie tylko z punktu widzenia stabilności finansowej w Polsce, ale i w całej Unii Europejskiej, bowiem zasady tworzenia wskaźników referencyjnych w innych państwach członkowskich UE, zarówno typu -IBOR, jak i risk-free, a także ich stosowania w umowach finansowych są bezpośrednio regulowane przepisami Rozporządzenia BMR.

Instytucje reprezentowane w Komitecie będą wspierać działania Rządu RP na rzecz wyeliminowania lub ograniczania tego ryzyka, w szczególności w zakresie przygotowania stanowiska w powyższej sprawie do TSUE.

Jak argumentuje KSF-M, przepisy ustawy o kredycie hipotecznym, implementujące odpowiednią Dyrektywę UE, wskazują wprost, że jeśli strony nie ustaliły stałej stopy procentowej, to sposób ustalenia stopy procentowej kredytu określa się z zastosowaniem wskaźnika referencyjnego w rozumieniu Rozporządzenia BMR.

W ocenie Komitetu spełnione więc zostały wszelkie przesłanki określone przez prawo krajowe i europejskie, pozwalające na zastosowanie wskaźnika referencyjnego WIBOR w umowach z klientami i nie ma podstaw do badania tych umów przez TSUE ani przez sądy powszechne na podstawie przepisów Dyrektywy 93/13.

(PAP Biznes)

tus/ osz/