Strategia inwestycyjna w oparciu o formację Dead Cat Bounce
Luki są zmorą grających średnioterminowo na kontraktach FW20. Spróbujmy więc poznać wroga, a może się z nim nawet zaprzyjaźnić. W poniższym artykule przedstawię strategię zagrania na formację Dead Cat Bounce (DCB).
Informacje na temat tej formacji uzyskałem na szkoleniach w EduCentrum, od Pana Jacka Borawskiego. W artykule informacje te poparłem badaniami jakie przeprowadziłem na naszym rynku kontraktów terminowych na WIG20.
Wykres FW20 z dn. 17-06-2008
Z psychologicznego punktu widzenia rynek sygnalizuje po otwarciu sesji, że może rozpoczął dzień trochę zbyt ostro i wykonuje ruch wsteczny. Ogólnie rzecz biorąc inwestorzy, którzy mieli prawidłowe pozycje zgodnie z kierunkiem luki z poprzedniego dnia, realizują zyski zamykając pozycje. Następnie w wyniku odreagowania, ceny ponownie zaczynają wydawać się inwestorom atrakcyjne do otwierania nowych pozycji zgodnych z kierunkiem początkowym. Rynek dochodzi do wniosku że na najbliższy czas prawidłowym kierunek ruchu powinien być zgodny z luką otwarcia.
Tyle o samej formacji. Teraz zanim zabierzmy się do jej badania na naszym rynku trochę o zmorze naszego rynku czyli otwarciach sesji.
Okno otwarcia FW20 z dnia 17 lipca 2008
Tego samego dnia luka wygląda w ten sposób.
Luka otwarcia FW20 z dnia 17 lipca 2008
Różnica polega na tym, że luka w klasycznej nomenklaturze jest liczona pomiędzy ekstremum dnia poprzedzającego lukę (maksimum lub minimum), a poziomem otwarcia sesji następnej.
Na wykresie jest to wolna przestrzeń pomiędzy dwoma sesjami, w której nie doszło do ani jednej transakcji.
Na przestrzeni okna może natomiast dochodzić do transakcji. Ponieważ jest to przestrzeń jedynie między poziomami zamknięcia i otwarcia dwóch sesji.
Nie będę dyskutował, które podejście jest lepsze dlatego przebadamy formację zarówno na luki jak i okna. Wybór pozostawiam czytelnikowi.
Otwarcie FW20 z dnia 17 lipca 2008
Następnie w trakcie notowań między godziną 11:30, a 11:35 dotarł do połowy luki niemalże w punkt 2449.
Dotarcie do połowy luki przez FW20 z dnia 17 lipca 2008
Ostatecznie inwestorzy, którzy brali długie pozycję w oparciu o tę formację, na zamknięciu dnia mogli doliczyć do swojego konta zysk równy 34 pkt.
Wykres na zamknięciu FW20 z dnia 17 lipca 2008
Całkiem przyzwoicie zysk 34 pkt. Ryzyko 4 pkt. !!! Zysk do ryzyka 8,5 do 1. Cudownie.
Kolejny przykład to okno z dnia 18 marca 2008. Zwracam uwagę że w tym wypadku nie doszło do narysowania luki, ponieważ maksymalny kurs z poprzedniego dnia był wyższy od otwarcia.
Wykres na otwarciu FW20 z dnia 18 marca 2008
W godzinach między 11, a 12 cena znalazła się w rejonie połowy okna, co stworzyło okazję do zagrania na Formację DCB.
Wykres na z godz. 13 - FW20 z dnia 18 marca 2008
Po godzinie 13 dla pozycji długich rozpoczęła się już bajka.
Na koniec dnia kurs się zamknął na poziomie 2890.
Wykres na koniec dnia FW20 z dnia 18 marca 2008
Transakcję charakteryzowały następujące parametry:
Wykres FW20 na początku dnia z 18 marca 2008, skala 5 min.
Rynek o godz. 9:20 wszedł w strefę żółtą, ale nie dotarł do połowy okna – to nie jest DCB! Ale cierpliwi doczekali się swego.
Wykres FW20 z godz.13:00 z 18 marca 2008, skala 5 min
Rynek o godzinie 11:25 naruszył strefę niebieską i zawrócił w kierunku otwarcia okna. Wejście na rynek po 2751 (góra strefy żółtej), SL na dole strefy niebieskiej 2744 (odległość 7 pkt.)
Zwracam uwagę że okazja trwała ok. 10 minut (słownie dziesięć minut!).
Wykres nie dociera do 50% luki. Wykres FW20 z 3 marca 2008, skala 5 min
Nie jest to DCB, bo rynek naruszył strefę 0,618:
Kurs przekracza 61,8% luki. Wykres FW20 z 7 marca 2008, skala 5 min
Statystyka na formację DCB dla luki
Statystyka na formację DCB dla luki
Statystyka na formację DCB dla okna
Statystyka na formację DCB dla okna
Formacja DCB
Wspomniana formacja jest w swojej klasycznej postaci bardzo rzadka i na podstawie moich obserwacji możemy wprowadzić pewną tolerancję o czym później. Formacja powstaje kiedy rynek na początku sesji otwiera się luką, a następnie próbuje ją zamknąć i po dojściu do połowy zawraca, po czym dalej kontynuuje ruch w kierunku luki, która powstała na otwarciu sesji. Na wykresie prezentuje się to w następujący sposób:
Wykres FW20 z dn. 17-06-2008
Z psychologicznego punktu widzenia rynek sygnalizuje po otwarciu sesji, że może rozpoczął dzień trochę zbyt ostro i wykonuje ruch wsteczny. Ogólnie rzecz biorąc inwestorzy, którzy mieli prawidłowe pozycje zgodnie z kierunkiem luki z poprzedniego dnia, realizują zyski zamykając pozycje. Następnie w wyniku odreagowania, ceny ponownie zaczynają wydawać się inwestorom atrakcyjne do otwierania nowych pozycji zgodnych z kierunkiem początkowym. Rynek dochodzi do wniosku że na najbliższy czas prawidłowym kierunek ruchu powinien być zgodny z luką otwarcia.
Tyle o samej formacji. Teraz zanim zabierzmy się do jej badania na naszym rynku trochę o zmorze naszego rynku czyli otwarciach sesji.
Luki i Okna
Zgodnie z nomenklaturą Alteo rozróżniamy na wykresach giełdowych okna i luki. Zbadamy naszą formację na okoliczność obu tych zjawisk. Dla przypomnienia „Okno” to luka pomiędzy wczorajszym kursem zamknięcia, a dzisiejszym kursem otwarcia. Na wykresie wygląda to w następujący sposób:
Okno otwarcia FW20 z dnia 17 lipca 2008
Tego samego dnia luka wygląda w ten sposób.
Luka otwarcia FW20 z dnia 17 lipca 2008
Różnica polega na tym, że luka w klasycznej nomenklaturze jest liczona pomiędzy ekstremum dnia poprzedzającego lukę (maksimum lub minimum), a poziomem otwarcia sesji następnej.
Na wykresie jest to wolna przestrzeń pomiędzy dwoma sesjami, w której nie doszło do ani jednej transakcji.
Na przestrzeni okna może natomiast dochodzić do transakcji. Ponieważ jest to przestrzeń jedynie między poziomami zamknięcia i otwarcia dwóch sesji.
Nie będę dyskutował, które podejście jest lepsze dlatego przebadamy formację zarówno na luki jak i okna. Wybór pozostawiam czytelnikowi.
Technika zagrania
Zagranie na formację DCB jest bardzo czytelne i w miarę proste do rozpoznania, jednak wymaga dyscypliny i refleksu ze strony grającego, bo szansa trwa czasami pojedyncze minuty jeśli nie sekundy. Jest przeze mnie lubiane, ponieważ bardzo blisko można postawić Stop Loss (SL) czyli chronić kapitał. Przeanalizujmy zagranie z luką na przykładzie z dnia 17 lipca 2008. Rynek zachował się książkowo, otworzył się 14 pkt luką (wykres świecowy, 30 min).
Otwarcie FW20 z dnia 17 lipca 2008
Następnie w trakcie notowań między godziną 11:30, a 11:35 dotarł do połowy luki niemalże w punkt 2449.
Dotarcie do połowy luki przez FW20 z dnia 17 lipca 2008
Ostatecznie inwestorzy, którzy brali długie pozycję w oparciu o tę formację, na zamknięciu dnia mogli doliczyć do swojego konta zysk równy 34 pkt.
Wykres na zamknięciu FW20 z dnia 17 lipca 2008
Całkiem przyzwoicie zysk 34 pkt. Ryzyko 4 pkt. !!! Zysk do ryzyka 8,5 do 1. Cudownie.
Kolejny przykład to okno z dnia 18 marca 2008. Zwracam uwagę że w tym wypadku nie doszło do narysowania luki, ponieważ maksymalny kurs z poprzedniego dnia był wyższy od otwarcia.
Wykres na otwarciu FW20 z dnia 18 marca 2008
W godzinach między 11, a 12 cena znalazła się w rejonie połowy okna, co stworzyło okazję do zagrania na Formację DCB.
Wykres na z godz. 13 - FW20 z dnia 18 marca 2008
Po godzinie 13 dla pozycji długich rozpoczęła się już bajka.
Na koniec dnia kurs się zamknął na poziomie 2890.
Wykres na koniec dnia FW20 z dnia 18 marca 2008
Transakcję charakteryzowały następujące parametry:
- Zysk: 139 pkt.
- Ryzyko: 7 pkt.
- Zysk do ryzyka: 19,8 do 1.
Trochę szczegółów technicznych
Teoria mówi że w wypadku formacji Dead Cat Bounce luka(okno) powinna być zamykana do połowy, a następnie powinno nastąpić cofnięcie. Jak to jednak Paweł mówi „giełda to nie apteka”, więc na podstawie własnych obserwacji stworzyłem strefę połowy luki, która zawiera się między 0,382, a 0,618 luki (są to żółto niebieskie obszary na wykresach). Pozwala to na bardzo precyzyjne rozpoznawanie formacji i ustalenie poziomu wejścia i postawienia SL. Napisałem do tego specjalne narzędzie do Amibrokera, którego kod źródłowy znajdziesz w załączniku na końcu. Narzędzie to rysuje zielonymi liniami poziomy luki (okna - opcja w parametrach), a czerwonymi odpowiednio poziomy 0,386, 0,5 i 0,618 luki (okna). Dodatkowo obszar między 0,386 a 0,5 jest zaznaczony kolorem żółtym, a obszar 0,5 do 0,618 na niebiesko. Czemu to służy? Czytelności zagrania. I tak abyśmy mieli do czynienia z formacją kurs musi przeciąć cały obszar żółty i co najmniej dotknąć w punkt linię czerwoną poziomu 0,5 luki (okna). Wykres może wejść w obszar zamalowany na niebiesko jednak nie może się ani na chwilę znaleźć poniżej, dla luki otwarcia w górę lub powyżej, dla luki otwarcia w dół, obszaru zaznaczonego na niebiesko. Zagranie (wejście) następuje, kiedy kurs zawraca do końca strefy żółtej (poziom 0,382 ) a SL stawiamy wtedy na końcu strefy niebieskiej (poziom 0,618). Obie linie graniczne są namalowane kolorem brązowym. Pokażę to na rysunku. Pierwszy przykład ciągle z 18 marca 2008 r. tym razem na wykresie 5 min.
Wykres FW20 na początku dnia z 18 marca 2008, skala 5 min.
Rynek o godz. 9:20 wszedł w strefę żółtą, ale nie dotarł do połowy okna – to nie jest DCB! Ale cierpliwi doczekali się swego.
Wykres FW20 z godz.13:00 z 18 marca 2008, skala 5 min
Rynek o godzinie 11:25 naruszył strefę niebieską i zawrócił w kierunku otwarcia okna. Wejście na rynek po 2751 (góra strefy żółtej), SL na dole strefy niebieskiej 2744 (odległość 7 pkt.)
Zwracam uwagę że okazja trwała ok. 10 minut (słownie dziesięć minut!).
Uwagi wynikające z moich obserwacji
Nasz rynek lubi sobie czasami "poszaleć", dlatego luki są praktycznie na porządku dziennym. Dlatego często po czasie zaczyna się "zastanawiać" czy przypadkiem nie przesadził z tą luką, stąd do tego zagrania obostrzenia wynikające z moich obserwacji:- Luka (okno) poniżej 10 pkt. to nie jest luka (okno),
- Kurs musi dotknąć poziomu 50% luki,
- Kurs nie może zejść poniżej/powyżej poziomu 61,8%,
- Zagrywamy jeśli formacja się pojawi do godz. 15:00 później nasze szanse na sukces maleją, rynek nie ma już czasu na wykonanie ruchu.
Wykres nie dociera do 50% luki. Wykres FW20 z 3 marca 2008, skala 5 min
Nie jest to DCB, bo rynek naruszył strefę 0,618:
Kurs przekracza 61,8% luki. Wykres FW20 z 7 marca 2008, skala 5 min
Statystyki
Dobrze więc skoro się już zmierzyliśmy z teorią to sprawdźmy jak to działa na naszym rynku i czy da się na tej formacji zarobić. Dane pobrane ze stooq.pl, wykres kontynuacyjny na FW 20 - 5 min. Dane od 01 czerwca 2006. Do badania przyjąłem następujące założenia. Wynik transakcji jest zamknięciem pozycji na koniec dnia kiedy wystąpił DCB oraz na koniec dnia następnego (2 pomiary). Nie prowadziłem żadnego trailing stopa (dlatego jest to pewien obszar do podkręcenia wyników zagrania). Jeżeli nastąpiło zagranie to SL początkowy jest stopem absolutnym czyli pozostaje tam do zamknięcia pozycji (zlecenie z limitem aktywacji). Jeśli kurs intraday dotknął SL w dniu pierwszym pozycja była zamykana na tym poziomie i taki rezultat był zapisywany na koniec 1 i 2 dnia. Zdarzało się również tak że przez cały pierwszy dzień kurs był wyższy od SL, a dnia następnego był wyrzucany, wtedy na koniec 1 dnia był zapisywany wynik dodatni (1 dzień EOD), a drugiego strata. Oto wykaz transakcji i wyniki. Wyniki podane w punktach nie uwzględniają prowizji.
Statystyka na formację DCB dla luki
Statystyka na formację DCB dla luki
Statystyka na formację DCB dla okna
Statystyka na formację DCB dla okna